کبد چه وظیفه ای را در بدن ما به عهده دارد؟
کبد، سیستم سم‌زدای طبیعی بدن است؛ زیرا بدن را از سموم پاک می‌کند و برای هضم سالم غذاها صفرا تولید می‌کند. صفرا مایعی قلیایی است که شامل کلسترول و نمک‌های صفراوی است و به تجزیه چربی‌ها کمک می‌کند. کیسه صفرا، کیسه کوچکی است که درست زیر کبد قرار داشته و صفرای تولیدشده توسط کبد را در خود ذخیره کرده و سپس این مایع به روده کوچک جهت تکمیل گوارش حرکت می‌کند.
تفاوت کبد سالم و بیمار
یک کبد سالم تقریباً هر آنچه وارد بدن میشود را سم‌زدایی می‌کند. هنگامی که کبد بیمار میشود، بدن نمی‌تواند مواد سمی را به میزان مؤثر فیلتر کند. پس طیف گسترده‌ای ازعلائم را ایجاد می‌کند، از جمله: خارش، زردی پوست، تورم، مشکلات عروقی، سنگ کیسه صفرا، خستگی، حالت تهوع و اسهال.
کبد چرب یا جگر چرب ( Fatty liver) در پزشکی حالتی برگشت‌پذیر از تجمع واکوئول‌های چربی در سلول‌های کبدی است که با التهاب کبد مشخص میشود که بین اکثر مردم به عنوان تنبلی کبد معروف است.
وجود چربی در کبد طبیعی است، اما اگر این میزان از چربی بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود، فرد به بیماری کبد چرب دچار شده‌است.[۲] این بیماری نشانهٔ خاصی ندارد اما بعد از رعایت نکردن و پیشروی این بیماری در کبد باعث سوءهاضمه شود. رسوب چربی در کبد را کبد چرب می‌نامند. مصرف الکل می‌تواند باعث این بیماری شود. البته افراد غیر الکلی هم به دلایل مختلف از جمله چاقی، مصرف غذاهای آماده و غذاهای چرب، عدم فعالیت فیزیکی و مصرف مواد نامناسب غذایی ممکن است به این بیماری دچار شوند؛ بنابراین با توجه به موارد بالا این بیماری در حال افزایش است. این عارضه گاهی به علت مصرف برخی داروها می‌باشد که باعث رسوب چربی در کبد میشود.
انواع کبد چرب از لحاظ ابتلا کدامند؟
متاسفانه سبک زندگی غلط، موجب می شود تا چربی زیادی در کبد جمع شود و این عضو حیاتی بدن کارایی همیشگی را جهت سم زدایی بدن نداشته باشد.
انواع کبد چرب از لحاظ ابتلا عبارتند از
- کبد چرب الکلی (Alcoholic Fatty Liver Disease)
- کبد چرب غیر الکلی (Non-Alcoholic Fatty Liver Disease)
کبد چرب الکلی، یک بیماری کبدی است که در اثر مصرف زیاد الکل به وجود می آید. الکل می تواند عملکرد کبد جهت سم زدایی را مختل کند و باعث تجمع چربی شود. مصرف زیاد الکل، مطمئنا علاوه بر کبد به عضوهای دیگر نیز صدمه وارد خواهد کرد.
کبد چرب غیر الکلی، یک بیماری است که در آن چربی به طور زیادی در سلول های کبد انباشته می شود. در واقع عامل ایجاد این بیماری الکل نیست، به همین دلیل به نام کبد چرب غیر الکلی نام گذاری شده است.
انواع کبد چرب بر اساس گرید، در واقع یک سیستم گریدینگ است که با استفاده از آن کبد چرب مورد ارزیابی قرار می گیرد. این گریدها دارای 4 حالت کلی است و از 1 تا 4 یا A تا D متغیر است.
انواع گرید کبد چرب:
- گرید 1 یا گرید A
- گرید 2 یا گرید B
- گرید 3 یا گرید C
- گرید 4 یا گرید
گرید ۱ کبد چرب ساده‌ترین نوع آن است که دلیل آن خوردن مواد غذایی ناسالم است. البته این گرید با افزایش فعالیت‌های روزانه و تغذیه سالم کاملاً برطرف می‌گردد.
گرید ۲ کبد چرب در این حالت وضعیت بیمار کمی سخت‌تر و پیچیده‌تر میشود این حالت از کبد چرب، رژیم غذایی خاص خود را نیز دارد
گرید 3 کبد چرب سلول های این کبد گرید ۳ از حالت طبیعی خود خارج شده اند و کبد ملتهب است.
آسیب به بافت کبد، به شدت افزایش یافته و علائم سیروز کبدی نمایان می شود
گرید ۴ کبد چرب که به سیروز کبدی معروف است، در صورت اقدام نکردن برای بهبود بیماری پیوند کبد برای فرد احتیاج می شود
چه آزمایشاتی برای تشخیص کبد چرب وجود دارد؟
امروزه با توجه به افزایش درخواست آزمایشات کبدی و در دسترس بودن آزمایشگاهها, سبب شده افراد زیادی با اختلال آنزیمهای کبدی کشف شوند که پس از انجام اقدامات تشخیصی داشتن
کبد چرب آنها برای پزشک مسجل می شود.
برخی از آزمایش های خون که برای تشخیص کبد چرب انجام میشود شامل موارد زیر است :
- آزمایش آلانین آمینوترانسفراز یا Alanine Aminotransferase به اختصار (ALT)
- آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز یا Aspartate Aminotransferase به اختصار (AST)
- آزمایش گاما گلوتامیل ترانسفراز یا Gamma-Glutamyl Transferase به اختصار (GGT)
- آزمایش فسفاتاز آلکالین یا Alkaline Phosphatase به اختصار (ALP)
